ამ ბოლო დროს ბევრი ითქვა და დაიწერა ე.წ. „გემოვნებიანი“ მუსიკის და გემოვნებიანი მსმენელების შესახებ.. ჩემ მიერ წაკითხული ყველა სტატია თუ პოსტი დაუნდობლად აძაგებდა ყველას ვინც ასეთ მუსიკას უსმენს და ვინც ასეთ მუსიკას ქმნის თუ ასრულებს.
რისი ბრალია ასეთი ცხარე დებატები გოგი დოლიძის, ნანი ბრეგვაძის, გია სურამელაშვილის და სხვ. მსმენელების შესახებ სხვა თემაა და მიზეზების ძიება შორს წაგვიყვანს, ამიტომ სხვა დროისთვის შემოვინახავ.
არც სოციალურ ასპექტში განვიხილავ ამ „პრობლემას“. მინდა უბრალოდ ე.წ. “გემოვნებისა“ და “გემოვნებიანობის“ საკითხს შევეხო..
ზოგადად, რის საფუძველზე დგინდება მუსიკალური ნაწარმოების ავკარგიანობა? ვინ ან როგორ წყვეტს, რომ ერთი კომპოზიცია მეორეზე უკეთესია?
თქვენ ალბათ მეტყვით, რომ მუსიკაში არსებობს რაღაც კრიტერიუმები, რომელიც უნდა დააკმაყოფილოს მუსიკალურმა ნაწარმოებმა, რათა მოიპოვოს უფლება იწოდებოდეს მოსასმენად ვარგისად. სწორედ ამ კრიტერიუმებმა გადაწყვიტეს ალბათ, რომ შოპენის ნოქტურნა უკეთესია, ვიდრე, მაგალითად, სურამელაშვილის „მომნატრებია“…
გეთანხმებით, მაგრამ მოდით მეორე მხრიდან შევხედოთ.. რეალურად, ხელში არც მე და არც თქვენ არ გვიჭირავს კრიტერიუმების სია, რომლის მიხედვითაც მუსიკალური ნაწარმოებების ბედი წყდება. ასეც რომ იყოს, არც ამ ნაწარმოებების შეფასების შედეგები ვიცით. აქედან გამომდინარე ჩვენი წარმოდგენები „აკრედიტირებულ“ და „არააკრედიტირებულ“ კომპოზიციებზე უსაფუძვლო და მცდარია. ჩვენ უბრალოდ ვექცევით გავლენის ქვეშ, რომ შოპენი უკეთესია(!), ვიდრე სურამელაშვილი (ამით მხოლოდ ფაქტის კონსტანტაციას ვახდენ!).
ჩვენი ფსევდომელომანური ცხოვრება მრავალფეროვანია დისკუსიებით, ცხარე კამათებითა და დებატებით, რომელიც ხშირად ვირტუალურ შეხლა-შემოხლას სცდება და ამ დროს გვავიწყდება ერთი ძალიან პატარა, მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანი დეტალი:
საერთოდ რა დანიშნულება აქვს მუსიკას? რა არის მუსიკის ფუნქცია? არც ხელისუფლების შეცვლა, არც ერის სულისკვეთებაზე და თვითშეგნებაზე მანიპულაცია, არც პროტესტი, არც სამყაროში მშვიდობის დამკვიდრება (ეს პოსტფაქტუმ მიწერილი დიადი მისიებია) … მისი ფუნქცია მხოლოდ და მხოლოდ სიამოვნების მონიჭებაა, ესთეტიკური ტკბობა (რა თქმა უნდა ეს არ გამორიცხავს პარარელურად რომელიმე ზემოთჩამოთვლილი მისიის შესრულებასაც). მუსიკის მოსმენით მიღებული სიამოვნება თითქმის არ ჩამოუვარდება ფიზიკური მოთხოვნილებების დაკმაყოფილებით მიღებულ სიამოვნებას ( ამ მხრივ სმენა გამოირჩევა სხვა შეგრძნებებისგან).
აქედან გამომდინარე, იქნებ დროა ერთხელ და სამუდამოდ შევეშვათ აწონვას, შედარებებს, მსჯელობებს, სხვადასხვა კრიტერიუმებსა და თითიდან გამოწოვილ არგუმენტებს და, რაც მთავარია, ერთმანეთის ჭამას იმის გამო, რომ ის იმას არ უსმენს რასაც შენ, ან ის არ მოსწონს, რაც შენ.. ეს ხომ ასეც უნდა იყოს.. 🙂 იქნებ დროა, ერის მუსიკალური აღმზრდელის როლიდან გამოვიდეთ და ვუსმინოთ იმას, რაც სიამოვნებას გვანიჭებს, მუსიკის დანიშნულებაც ხომ ესაა..
Yeah... 